3. lnflammatio (Appendicitis) purulenta acuta gangraenosa
Gangrenozna upala nastaje kao komplikacija fibrinoznog ili gnojnog zapaljenja, u čiji upalni eksudat prodiru saprofitne, truležne bakterije. Anaerobne bakterije invadiraju nekrotično tkivo, pri čemu se razvijaju smrdljivi gasovi. Ove saprofitne bakterije normalno su prisutne na mjestu ishemijske nekroze tkiva. Pod uticajem anaerobnih bakterija i neutrofila nastaje kolikvacija koagulaciono nekrotičnog područja.
Akutni apendicitis može nastati u bilo kom životnom dobu, ali je nešto češći u mlađem (tokom druge i treće decenije života). Patogeneza oboljenja nije u cijelosti rasvjetljena, smatra se da je multifaktorijalne prirode. Opstrukcija lumena crvuljka koprolitom (stvrdnutim fecesom) povećava intraluminalni pritisak, što dovodi do kolapsa venske drenaže sa posljedičnom ishemijom sluznice, koja je dobra podloga za dalji razvoj bakterija.
Mikroskopski se unutar lumena i u zidu crvuljka uočava obilje polimorfonuklearnih leukocita i gnojnih tjelašaca (masno promijenjeni raspadajući polimorfonuklearni leukociti) koji prožimaju edematozan i mjestimice nekrotičan zid, na čijoj se vanjskoj površini nalazi naslaga vlaknastog fibrina, takođe prožeta upalnim stanicama.
Makroskopski, crvuljak je povećan, dilatiranog lumena ispunjenog prljavo sivo-zelenkastim sadržajem, koji prožima zadebljan i trošan zid, dok je površina prekrivena sivkasto-žutim fibrinsko-gnojnim naslagama.
Akutna upala apendiksa, u samom začetku bolesti, praćena je pojavom periumbilikalne boli, nakon koje nastaje bolna osjetljivost donjeg desnog kvadranta prednjeg trbušnog zida. Kada dođe do pojave trajne boli pojavljuju se mučnina i povraćanje, praćeni povišenjem tjelesne temperature. U krvnoj slici dominira izrazita leukocitoza. U 30% slučajeva bolest može biti asimptomatska ili sa vrlo blagim i nespecifičnim simptomima.